ေဒါက္တာေအးခ်မ္း ေျပာတဲ႔ ႏိုဘယ္ဆုႏွင္႔ တရုတ္ ပထ၀ီႏိုင္ငံေရး ဩဇာထူေထာင္မွႈ

ေမာကၡ ပညာေရးမဂ္ဂဇင္းမွ အင္တာဗ်ဴးကို မွ်၀ီလုိက္ပါသည္။ *
----------------------------------------------------
ေဒါက္တာ ေအးခ်မ္းမွာ ဂ်ပန္ႏိုင္ငံ Kanda တကၠသိုလ္တြင္ လက္ရွိ သမိုင္း ပါေမာကၡတာ၀န္ကို ထမ္း ေဆာင္ ေနသူ ျဖစ္သည္။

ျမန္မာ႔သမိုင္းဘာသာရပ္ႏွင္႔ ပတ္သတ္ျပီး က်ဳိတိုတကၠသိုလ္တြင္ Ph.D ေလ႔လာျပီးေနာက္၊ ၁၉၉၀ မွ ၁၉၉၇ ခုႏွစ္အထိ ဒီမိုကေရစီလွႈပ္ရွားမွႈတြင္ ပါ၀င္မွႈေၾကာင္႔ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အထိန္းသိမ္းခံခဲ႔ရသည္။ ေဒါက္တာေအးခ်မ္း က်ဳိတို တကၠသိုလ္ ပညာသင္ယူစဥ္္ကာလတြင္၊ ဒီမိုကေရစီေခါင္းေဆာင္ ေဒၚေအာင္ဆန္းစုၾကည္လည္း ထိုတကၠသိုလ္တြင္ သုေတသန လုပ္ေနခ်ိန္ျဖစ္သည္။ ယခု ေဒါက္တာေအးခ်မ္းကို Liberty မဂၢဇင္းမွ တရုတ္ႏိုင္ငံႏွင္႔ပတ္သက္ျပီး အျမင္ သေဘာထား ေမးျမန္းခ်က္ကို ေဖာ္ျပလိုက္ရပါသည္။

ေမး။ ယခုႏွစ္ ျငိမ္းခ်မ္းေရး ႏိုဘယ္ဆုကို တရုတ္ လူ႔အခြင္႔အေရးလွႈပ္ရွားသူ လ်ဴေရွာင္ဘိုကို ခ်ီးျမွင္႔ခဲ႔ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံဟာ အာစီယံနဲ႔ေကာ၊ မၾကာမီက ဂ်ပန္နဲ႔ ဆန္ခါခု ကြ်န္းကိစၥေတြမွာပါ အျမဲ နယ္နမိတ္ျပႆနာအေပၚ ရန္လိုတဲ႔ သေဘာထားမ်ဳိးေတြ ျပတတ္တယ္။ ဒါေပမဲ႔ ကမၻာက တရုတ္နဲ႔အတူရွိမေနဘူး၊ ဘယ္ေတာ႔မွ သူ႔ကို ေလ်ာ႔မေပးဘူး ဆိုတာ ဒီျငိမ္းခ်မ္းေရးဆုကေန တရုတ္အစိုးရကို ရွင္းရွင္း ေဖာ္ျပလိုက္တာျဖစ္တယ္။ ခင္ဗ်ား အျမင္ေကာ က်ေနာ္တို႔ကို ဘာေျပာခ်င္ပါလဲ။

ခ်မ္း။ ေနာ္ေ၀ ႏိုဘယ္ဆုေကာ္မတီဟာ လြတ္လပ္တဲ႔ အင္စတီက်ဴးရွင္းတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ကမၻာလံုးက ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ လူ႔အခြင္႔အေရးအတြက္ ၾကိဳးပမ္းေနၾကသူေတြကို အျမဲအေလးဂရုျပဳေနတဲ႔ အဖြဲ႔အစည္း ျဖစ္ပါတယ္။ ဒီေကာ္မတီ က ကမၻာအႏွံမွ လူ႔အခြင္႔အေရးနဲ႔ ဒီမိုကေရစီ ေဆာင္ရြက္ေနတဲ႔ လူအသီးသီးရဲ႕ ၾကိဳးပမ္းရွာေဖြေနမွႈေတြကို အျမဲအားေပး တုံ႔ျပန္တတ္ပါတယ္။

တရုတ္လူ႔အခြင္႔ေရး လွႈပ္ရွားသူ လ်ဴေရွာင္ဘိုကို ႏိုဘယ္ဆု ခ်ီးျမွင္႔ျခင္းဟာ ႏိုဘယ္ဆုေကာ္မတီ သေဘာထားထက္ ႏိုင္ငံတကာ အသိုင္းအ၀ိုင္းရဲ႕ ေထာက္ခံမွႈကို ပိုျပီးထင္ဟပ္ေဖာ္ညႊန္းရာေရာက္ပါတယ္။ တရုတ္ႏိုင္ငံဟာ ကုလသမဂၢ လံုျခံဳေရးေကာင္စီ အျမဲတမ္းအဖြဲ႔၀င္ ၅ႏိုင္ငံထဲက တစ္ႏိုင္ငံ ျဖစ္ပါတယ္။ ‘လူ႔အခြင္႔အေရး ေၾကျငာစာတမ္းမူ’ဟာ ၁၉၆၆ ခုႏွစ္ ‘အမ်ားျပည္သူႏွင္႔ ႏိုင္ငံေရးအခြင္႔ေရးမ်ားနဲ႔ဆိုင္ေသာ ႏိုင္ငံတကာပဋိညာဥ္စာခ်ဳပ္’ ရဲ႕ အစိတ္အပိုင္းျဖစ္တယ္။ ဗီတိုအာဏာကို တရုုတ္အသံုးျပဳျခင္းဟာ ကုလသမဂၢ ပဋိညာဥ္စာခ်ဳပ္ကို လံုး၀ဂရုမစိုက္ရာ ေရာက္ပါတယ္။ ျမန္မာ စစ္အစိုးရကလည္း တရုတ္နည္းလမ္းအတိုင္း လိုက္လုပ္ေဆာင္ေနပါတယ္။

ေမး။ ခင္ဗ်ားရဲ႕ ေဆာင္းပါးတစ္ခုမွာ ႏိုင္ငံတကာ ႏိုင္ငံေရးကို အက်ဳိးသက္ေရာက္ေစတဲ႔ Alfred Mahan ရဲ႕ သီအိုရီတစ္ခုအေၾကာင္း က်ေနာ္တို႔ ေလ႔လာသိရွိရပါတယ္။ ပထ၀ီႏိုင္ငံေရး သီအိုရီမ်ားဟာ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးနဲ႔ ႏိုင္ငံတကာ လံုျခံဳေရးအတြက္ ဘယ္ႏိုင္ငံအတြက္မဆို အဓိက ဖက္တာျဖစ္ေနတယ္လို႔ ဆိုပါတယ္။ ဒီေတာ႔ ဆိုရရင္ ၂၁ ရာစု ဒစ္ပလိုေမစီက ပထ၀ီႏိုင္ငံေရး နည္းဗ်ဴဟာေတြအေပၚမွာ တည္မွီေနျပီလား။

ခ်မ္း။ ပထ၀ီႏိုင္ငံေရး ဖက္တာမ်ားဟာ အမ်ဳိးသားလံုျခံဳေရးအတြက္နဲ႔ တိုင္းျပည္တစ္ျပည္ရဲ႕ အိမ္နီးခ်င္းႏိုင္ငံေတြအေပၚ ဩဇာျဖန္႔က်က္မွႈတို႔အတြက္ အလြန္အေရးပါတယ္ဆိုတာ ရွင္းေနပါတယ္။ ဒါကို Alfred Thayer Mahan က ေထာက္ျပဖူးတယ္။ ပင္လယ္ကို စိုးမိုးထိန္းခ်ဳပ္ထားႏိုင္တဲ႔ ေရတပ္အင္အားရွိသူဟာ ႏိုင္ငံျခားေရးေပၚလစီမွာ အဓိက အာဏာရွိသူပါပဲတဲ႔။

ဆယ္႔ကိုးရာစု တစ္၀က္ေလာက္ကတည္းက အေမရိကန္၊ ဂ်ပန္နဲ႔ ဥေရာပ ကိုလိုနီႏိုင္ငံၾကီးေတြအေပၚ အဲဒီသီအိုရီက လႊမ္းမိုးထားတယ္။ ဒီသီအိုရီက အခု ၂၁ ရာစုမွာလည္း ေခတ္ေအာက္မသြားေသးဘူး။ အခု ၂၁ ရာစု အစပိုင္းမွာကို ပင္လယ္ထဲ ေရတပ္အင္အား ျပိဳင္ဆိုင္မွႈေတြ ျမင္ေတြ႔ေနၾကရတာပဲ။ တရုတ္ဟာ ပိစိဖိတ္ပယ္လယ္မွာ အေမရိကန္နဲ႔ ေရတပ္အင္အား ျပိဳင္ဆိုင္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနျပီး၊ အိႏၵိယပင္လယ္မွာေတာ႔ အိႏၵိယနဲ႔ ျပိဳင္ဆိုင္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနပါတယ္။

ေမး။ ၂၁ ရာစုမွာ တရုတ္ဟာ ပင္လယ္ေရေၾကာင္းပါ၀ါ (Ming) နဲ႔ ကုန္းေျမပါ၀ါ (Yuang) ကို ေပါင္းစုစည္းဖို႔ ရည္မွန္းခ်က္ ၾကီးၾကီးနဲ႔ လုပ္ေဆာင္ေနတာ ျမင္ရတာ အလြန္စိတ္၀င္စားဖို႔ ေကာင္းပါတယ္။ ခင္ဗ်ားအျမင္ေတြ လုပ္ပါဦး။

ခ်မ္း။ စိန ဗဟိုျပဳမွႈစနစ္ (中華思想) က တရုတ္ႏိုင္ငံျခားေရး ေပၚလစီမွာ အဓိက အခန္းက႑က အေရးပါ ေနေသးတယ္။ မင္းဆက္စိုးစံတဲ႔ေခတ္မွာ က်ဴးေက်ာ္ျခင္း သို႔မဟုတ္ အညံ့ခံဖို႔ ေတာင္းဆိုျခင္းဟာ နည္းဗ်ဴဟာပဲ။ ၂၁ ရာစုမွာက်ေတာ႔ ဒီနည္းက ေခတ္ေအာက္သြားျပီ။ ေပက်င္းအစိုးရက ‘ပါ၀ါအေပ်ာ႔ ေပၚလစီ’ ကို စတင္အသံုးျပဳလာတယ္။ တရုတ္ဟာ အရင္ မြန္ဂိုစစ္တပ္ေတြ က်ဴးေက်ာ္ခဲ႔တဲ႔ ယူေရးရွားေဒသ အားလံုးကို ဩဇာျပန္လႊမ္းဖို႔ မတတ္ႏိုင္ဦးေတာ႔၊ အဲသေလာက္မ်ားမ်ား ထိန္းထားႏိုင္ဖို႔ လိုခ်င္ေနပါတယ္။

ေပက်င္းဟာ ခ်င္ (မန္ခ်ဳး) မင္းဆက္ လက္ထက္မွာ ျဗိတိသွ်အိႏၵိယနဲ႔ တရုတ္တို႔အၾကား နယ္နမိတ္လိုင္း သတ္မွတ္ေရးဆြဲထားတဲ႔ the McMahon မ်ည္းကို အသိအမွတ္ျပဳဖို႔ ျငင္းဆိုပါတယ္။ ဒါက သူတို႔ရဲ႕ အင္ပါယာ ေျမမ်က္ႏွာျပင္ ခ်ဲ႔ထြင္လိုတဲ႔ ရည္ရြယ္ခ်က္ကို ျပသေနပါတယ္။ မင္း မင္းဆက္ဟာ ဂ်ပန္၊ ေတာင္အာရွ၊ အေရွ႕ေတာင္အာရွတို႔နဲ႔ ကနု္သြယ္ေရး အသံုးျပဳဖို႔ ပယ္လယ္လမ္းေၾကာင္းေတြ တည္ေထာင္ခဲ႔တယ္။ အခု ေပက်င္းအစိုးရကလည္း အဲဒီ ျဖစ္ရပ္ႏွစ္ခုကို ျပန္ေပါင္းစပ္ဖို႔ အိပ္မက္မက္ေနၾကတယ္ေလ။

ေမး။ ‘ေျမာက္ကိုရီယားနဲ႔ ျမန္မာၾကားက မိစာၦ၀င္ရိုးတန္း’ ဆိုျပီး ခင္ဗ်ားေရးခဲ႔တယ္။ ဒါေပမဲ႔ မိစာၦ၀င္ရိုးက ပါကစၥတန္နဲ႔ အီရန္အထိ ခ်ဲ႕ကားေနျပီ။ အဲဒီ မိစာၦအင္ပါယာ ေနာက္ကြယ္မွာ တရုတ္က အဓိကဗဟိုဆံုခ်က္မွာ ရွိေနသလား။

ခ်မ္း။ ျမန္မာနဲ႔ ေျမာက္ကိုရီယားၾကားမွာက မိစာၦ၀င္ရိုးတန္းက ထူေထာင္ျပီးသားပါ။ သို႔ေပမယ္႔ ေပက်င္းအစိုးရ စပြန္ဆာ ေပးမွႈေအာက္မွာ အီရန္နဲ႔ ပါကစၥတန္ အထိ ခ်ဲ႔ကားဖို႔ကေတာ႔ ယဥ္ေက်းမွႈနဲ႔ ဘာသာေရးတို႔ေၾကာင္႔ အဟန္႔အ တား ျဖစ္ေနပါေသးတယ္။ အဲဒီ မူဆလင္ႏိုင္ငံႏွစ္ႏိုင္ငံက ဆယ္စုႏွစ္အခ်ဳိ႕ တရုတ္နဲ႔ နီးနီးကပ္ကပ္ မဟာမိတ္အျဖစ္ ဆက္ရွိေနပါလိမ္႔မယ္။

ေမး။ ေနာက္ဆံုး ေမးခြန္းေမးပါရေစ။ ခင္ဗ်ားက်ေနာ္႔ကို ေျပာခဲ႔ဖူးတာရွိတယ္။ '၂၁ ရာစု ေဟာဒီကမၻာျဂိဳဟ္ေပၚမွာ ေနထုိင္ၾကမယ္႔ လူေတြဟာ လြတ္လပ္မွႈ ခံစားၾကရမလား၊ အာဏာရွင္စနစ္ေအာက္မွာပဲ ေနထုိင္သြားၾကရမလား ဆိုတာဟာ အထူးသျဖင္႔ က်ေနာ္တို႔ တရုတ္ကို ဘယ္လိုဆန္႔က်င္ ျပဳမူသြားၾကမလဲဆိုတဲ႔ အေပၚမွာ တည္မွီေနတယ္လို႔' ဆိုခဲ႔တယ္။ ဒါ ခင္ဗ်ားက်ေနာ္တို႔ကို ေျပာခ်င္တဲ႔ဟာပဲလား။

ခ်မ္း။ ဆင္ျမဴရယ္လ္ ဟန္တင္တန္ က၂၁ ရာစုဟာ ‘ယဥ္ေက်းမွႈေတြ တိုးေဆာင္႔မယ္႔ ေခတ္’ လို႔ ခန္႔မွန္းခဲ႔တယ္။ ဒါမွန္လာတာပဲေလ။ ဒါကို ဒီမိုကေရစီနဲ႔ အာဏာရွင္စနစ္တို႔အၾကား တိုးတိုက္ကုန္တာလို႔လည္း အဓိပၸါယ္ဖြင္႔ဆိုႏိုင္တာပဲ။

၁၉၈၉ ခုုႏွစ္မွာ ဒလိုင္းလားမားကို ႏိုဘယ္ဆုေပးေတာ႔ တရုတ္က ႏိုဘယ္ဆုေကာ္မတီကို အျပစ္တင္ခဲ႔တယ္။ အဲဒီ ဘာသာေရး ေခါင္းေဆာင္ၾကီးက တိဘက္မွာ ျငိမ္းခ်မ္းေရးနဲ႔ ဘာသာေရးလြတ္လပ္ခြင္႔ ရရွိဖို႔ အျမဲ ေဆာ္ဩေနတဲ႔သူပါ။ အခု လ်ဴေရွာင္ဘိုကို ဆုခ်ီးျမွင္႔လို႔ ေကာ္မတီကို ျပင္းျပင္းထန္ထန္ ေ၀ဖန္္ေနျပန္ျပီ။ ေပက်င္းဟာ ဒီမိုကေရစီနဲ႔ လူ႔အခြင္႔အေရးကို ဆန္႔က်င္တဲ႔ဖက္က ရပ္ေနတယ္။

ဒီေနရာမွာ ဖြံ႔ျဖိဳးဆဲႏိုင္ငံေတြက အစိုးရမ်ားနဲ႔ တရုတ္အၾကားက ဆက္ဆံေရးအေၾကာင္း မ်ားမ်ားစားစား က်ေနာ္တို႔ စဥ္းစားမေနသင္႔ဘူး။ အဲဒီႏိုင္ငံေတြက ျပည္သူေတြဟာ သူတို႔အာဏာရွင္ေတြ ေတြးထင္သေလာက္ တံုးအေနၾကတာ မဟုတ္ဘူး။ အီလက္ထေရာနစ္ဆက္သြယ္ေရးေခတ္မွာ လစ္ဘရယ္လစ္ဇင္က ေတာမီးလို ျမန္ျမန္ၾကီး ျပန္႔ႏွံ႔ေနပါတယ္။ လူထုေတြရဲ႕ လြတ္လပ္မွႈရွာပံုေတာ္ဟာ ေအာင္ျမင္ပါလိမ္႔မယ္။ က်ေနာ္တို႔ ေစာင္႔ၾကရပါမယ္။

ရည္ညြန္း။ The Liberty Web
____________________________________________